Als je voor de aankoop van een nieuwe rolstoel staat, wil je natuurlijk wel een goede keuze maken. Wat voor jou de beste rolstoel is, is afhankelijk van jouw precieze problematiek, waarvoor en hoe vaak je de rolstoel wilt gebruiken en wat verder nog je wensen zijn. Hierbij een vijftal tips.
Tip 1: Zelf rijden of geduwd worden?
Als je een rolstoel gaat kopen, is de allereerste keuze die je moet maken die tussen een ‘duwstoel’ of een ‘zelfbeweger’. Een duwstoel beweeg je niet zelf voort; je hebt altijd iemand nodig die je vooruit helpt. Standaard is een duwstoel voorzien van vier wielen, waarbij de achterste twee kleiner zijn dan een ‘zelfbeweger’ rolstoel, zodat er gemakkelijker in kleinere ruimte gemanoeuvreerd kan worden. Een duwstoel is vaak licht(er) van gewicht, zodat de persoon die duwt minder kracht moet zetten.
Met een zelfbeweger rij je zelf. De zelfbeweger heeft twee grote achterwielen met hoepels, waarmee je jezelf voortbeweegt. Door de kleine draaicirkel is een zelfbeweger zeer wendbaar. Hij is meestal wat zwaarder dan een duwstoel en je hebt meer keuze uit verschillende comfortmogelijkheden. Er bestaan ook combinaties van zelfbewegers met een duwmogelijkheid.
Wanneer je graag wat hulp hebt bij het voortbewegen, maar niet van iemand afhankelijk wilt zijn, kan een elektrische rolstoel een goede keuze zijn. Je kunt je met deze rolstoel zelf voortbewegen of de elektromotor aanzetten. Er zijn verschillende elektrische rolstoelen aangepast voor gebruik binnen- en buitenshuis.
Tip 2: Opvouwbaar of niet?
Als je graag op pad gaat, dan is het handig als je een rolstoel kunt opvouwen of inklappen. Zowel duwstoelen als zelfbewegers zijn als opvouwbaar model te verkrijgen. Ze zijn dan wat lichter in gewicht, zodat je je ‘geen breuk hoeft te tillen’ als je de rolstoel in en uit de auto tilt. Bij sommige rolstoelen zijn ook de wielen nog te demonteren, waardoor de rolstoel minder ruimte in de kofferbak inneemt.
Gebruik je jouw rolstoel vooral binnenshuis of in jouw directe omgeving, dan kun je kiezen voor een rolstoel met een vast frame. Deze is meestal ook wat zwaarder, waardoor die stabieler op de weg ligt en doorgaans meer comfort biedt.
Tip 3: Comfort
Zeker als je lange dagen in een rolstoel maakt, is het belangrijk dat je zo comfortabel mogelijk zit en rijdt. Belangrijke factoren die het comfort van een rolstoel bepalen, zijn de zitdiepte en -breedte. Standaard is de zitbreedte 45 cm, maar er zijn bredere en smallere zittingen mogelijk. Je moet uiteraard over voldoende zitruimte beschikken, maar teveel ruimte is ook niet goed; hierdoor heb je eerder de neiging om scheef te zitten. Ook het soort zitting is belangrijk. Je hebt onder meer de keuze uit zittingen met traagschuim (om doorzitplekken te voorkomen), extra zachte zittingen of het standaardkussen (6 cm dik). Tot slot is ook de zithoogte een belangrijk aandachtspunt.
Wil je graag extra steun bij het in- of uitstappen, dan kun je kiezen voor rolstoelen met armsteunen. Naast vaste armsteunen, zijn er ook al modellen met opklapbare of uitschuifbare armsteunen. Ook heb je de keuze tussen brede en smalle armsteunen. Smal is handiger tijdens het rijden, terwijl brede armsteunen juist extra comfort bieden tijdens het (stil)zitten.
En welke soort voetsteunen wil je? Er zijn rolstoelen met voetsteunen die recht naar beneden of schuin naar voren wijzen, maar ook rolstoelen waarbij je de lengte en de hoek van de voetsteunen zelf kunt instellen. Dat is handig, want dan kun je ervoor zorgen dat je niet met hoog opgetrokken knieën moet zitten of dat de zitting vervelend in je knieholte duwt.
Een ander aandachtspunt voor het comfort van een rolstoel is het type banden. Rolstoelen met luchtbanden bieden meer vering en dus meer comfort als je vaak buiten rijdt. Het nadeel is dat je ze regelmatig moet oppompen en dat ze lek kunnen raken. Massieve banden hebben dat probleem dan weer niet, maar veren minder mee.
Tip 4: Extra opties
Je stelt een rolstoel nog meer volgens jouw wensen samen door gebruik te maken van extra opties en accessoires als verstelbare handvaten (handig voor langere mensen), handremmen, stoephulp, schootkleed of poncho voor tijdens koude / natte dagen.
Wil je gebruik kunnen maken van een aangepaste taxi of het openbaar vervoer, dan is het belangrijk dat je (niet-opvouwbare) rolstoel voorzien is van een transportoog.
Tip 5: Vraag advies aan een ergotherapeut
Je hebt binnen het basispakket van je ziektekostenverzekering recht op 10 uur ergotherapie per (kalender)jaar, maak daar gebruik van! Een ergotherapeut kan namelijk goede ondersteuning bieden bij het opstellen van een lijst met eisen waaraan de rolstoel in jouw specifieke situatie moet voldoen. Eventueel kun je samen met je ergotherapeut eens een rolstoel uitproberen, zodat je er echt zeker van bent dat het eisenpakket volledig is en je met de desbetreffende rolstoel goed kunt omgaan.